Feasgar Di-Haoine chunnaic mi an t-àite far am bi an opra a' tachairt. Cha bhi ann an taigh-opra àbahisteach ach ann an cuairt togalach oifisean ann am port Dhüsseldorf. Togalach ùr a th' ann le gu bhith 10 làr timcheall air cuairt le ballachan glainne far am faicear an timcheallachd glè mhath.
Nuair a thòisich sinn air cuid de na sgeulachdan mu Hiort agus aig an aon ám chìthear togalach pàrlamaid North-Rhine Westphalia tro na h-uinneagan.
Thèis aithris anns aon de na sgeulachdan cho doirbh a bha cùisean conaltraidh bho eilean gu eilean ann an Hiort is m.e. Boraraigh agus chìthear tùr-telebhisein faisg oirnn a cheanglas sinn ris an t-saoghal.
Tha mi cinnteach gur e àite freagarrach son opra a tha anns an togalach seo. Sna 10 làir tha "balconies" ann. Bidh sinn a# sreap suas is sìos ann a shin san aon àm nuair a bhitheas am film ann a tha a' taisbeanadh muinntir Hiort a bhith a' sreap sgèirean an eilein aca fhèin.
Gu dearbh fhèin cha bhi dràma neo dealbh-cluich tradaiseanta againne ach opra uile-ghabhailteach an latha an-diugh. Feumaidh gum bi "a bhith a' coimhead air ais" a' toirt cothrom dhuinn fragairtean fhaighinn airson ar beatha againn fhìn. Ciamar a tha sinne a' tighinn beò an-diugh agus dè na cunnartan, na sgèirean, na ròpaichean airson na coimhearsnachd againn fhìn.
Tha mi a' dèanamh fiughair mhòr ri bhith ag obair anns an togalach seo anns na seachdainean sa tighinn.
An-diugh, Di-Luain dh' ionnsaich mi teacsa an darna "act" agus òrain eile. Tuireadh nan Hiortach airson deireadh na h-opra agus " Gura thall ann am Bodaraigh" Cha chanadh nan Hiortach Boraraigh ach Bodaraigh le d mar a ionnsaich mi an-diugh agus cha chanadh iad "orm" ach "alam". Tha seo inntinneach ma bhitheas cuideigin ri dual-chainntean Gàidhlig eadar-dhealachadh.
Di-Ciadain bidh an ceòl againn a chaidh a chlàradh le orchestra gus am bi cothrom againne obair leis. Beag air bheag tha a h-uile sìon a' fàs ri chèile.
Mìcheal
Montag, 28. Mai 2007
Montag, 21. Mai 2007
a' chiad phairt
An-diugh thòisich sinn air obair air na chiad pàirtean den dealbh-chluich.
Is iad pìosan beaga fiosrachaidh mu bheatha muinntir Hiort. Bidh na cleasaichean ag innse don luchd-amharc mar a bha na Hiortaich a' sealg, dè na h-eun a thadhladh air an eilean a-rèir raithean na bliadhna agus dè na h-eun a ghabhadh ithe neo a bhitheadh iad a' cur gu feum.
Tha e anabarrach inntinneach nach robh sgathan aig na Hiortaich. Nuair a chunnaic boireannaich a h-aodann anns an sgathan thuirt i: Nach i tha grannda!
Tha an ceathrar chleasaichean an-dràsda ag obair air na pìosan beaga seo.
An-raoir thachair sinn ris a' chòisir a-rithist anns an talla-sreap agus bha na "costumes" oirnn.
Tha iad brèagha ach blàth agus feumaidh sinn sreap is seinn annta. Ach tha an dealbh a' coimhead uabhasach math, ma bhitheas an còisir a' crochadh eadar talamh is speur agus a' seinn aig an aon àm.
Bidh mi saor a-màireach ach feumaidh mi teacsa ionnsachadh agus tha aon òran ri ionnsachadh fhathast.
Sin e airson an-diugh
Mìcheal
Is iad pìosan beaga fiosrachaidh mu bheatha muinntir Hiort. Bidh na cleasaichean ag innse don luchd-amharc mar a bha na Hiortaich a' sealg, dè na h-eun a thadhladh air an eilean a-rèir raithean na bliadhna agus dè na h-eun a ghabhadh ithe neo a bhitheadh iad a' cur gu feum.
Tha e anabarrach inntinneach nach robh sgathan aig na Hiortaich. Nuair a chunnaic boireannaich a h-aodann anns an sgathan thuirt i: Nach i tha grannda!
Tha an ceathrar chleasaichean an-dràsda ag obair air na pìosan beaga seo.
An-raoir thachair sinn ris a' chòisir a-rithist anns an talla-sreap agus bha na "costumes" oirnn.
Tha iad brèagha ach blàth agus feumaidh sinn sreap is seinn annta. Ach tha an dealbh a' coimhead uabhasach math, ma bhitheas an còisir a' crochadh eadar talamh is speur agus a' seinn aig an aon àm.
Bidh mi saor a-màireach ach feumaidh mi teacsa ionnsachadh agus tha aon òran ri ionnsachadh fhathast.
Sin e airson an-diugh
Mìcheal
Mittwoch, 16. Mai 2007
Larach-Lin na h-Opra sa Ghaidhlig
Bho a-mach an-diugh tha eadar-theangachadh làraich-lìn mun opra Hiort gu Gàidhlig againn. Taing do dh' eadar-theangaiche profaiseanta, Mìcheal Bauer, tha e a' coimhead gu math snasail agus tha dòchas ann gun còrd e don leughadair am fiosrachadh seo a leughadh anns a' Ghàidhlig cuideachd.
Sin an ceangal: http://www.6-tage-oper.de/2007/index.php?lang=4&aktion=oper
Carson nach tèid sibh ann gus tuilleadh faighinn a-mach mu na bhitheas a' tachairt air an àrd-ùrlar.
Chìthear cuideachd an togalach far am bi an opra a' tachairt agus dealbhan nuair a bha an còisir a' feuchainn ri sreap.
Mìcheal
Sin an ceangal: http://www.6-tage-oper.de/2007/index.php?lang=4&aktion=oper
Carson nach tèid sibh ann gus tuilleadh faighinn a-mach mu na bhitheas a' tachairt air an àrd-ùrlar.
Chìthear cuideachd an togalach far am bi an opra a' tachairt agus dealbhan nuair a bha an còisir a' feuchainn ri sreap.
Mìcheal
Dienstag, 15. Mai 2007
An Libretto
Leugh sinn a-rithist an libretto an-diugh. cha robh sin furasda idir oir is e pròiseact ioma-chuspaireach a tha anns an opra seo.
Tòiseach-tòiseachaidh bidh am film ann. Chaidh a dhèanamh mar-thà ann an Hiort fhèin as t-samhradh. Chìthear na "extreme dancers" às an Fhraing a bha a' crochadh air ròpaichean bho chreagan àrda Hiort far an robh iad a' dannsa. Dannsairean treuna a th' annta gun teagamh! Agus cuideachd chìthear gun tig cuid-eigin air ais do Hiort feuch dè tha e a' cuimhneachadh mu bheatha muinntir an eilein.
Bidh am film seo - measgaichte le sreath de dh' fhilmichean beaga a chaidh a dhèanamh nuair a bhitheadh muinntir Hiort a' tighinn beò anns an eilean fhathast - ri fhaicinn air an àrd-ùrlar. Le na dealbhan a chruthaicheas sinne ann an Düsseldorf bidh sinne a' fregairt nan ìomhaighean seo. Tha corra meadhan againn: cleasachd, dannsa, seinn, ceòl, gluasad agus eile. Thig seòrsa "beachd neo cuspair ùr" bhon fhilm a tha seo agus gheibh sinne iad gus dealbh a chruthachadh - dìreach ceangail ris na tha a' tachairt anns an fhilm. Ma thòichicheas cuid-eigin air seinn ann, is ann a gheibh mise ann rann gus cumail orm leis an òran gus an tèid atharrachadh gus dealbh eile a chruthachadh. Is e seòrsa pròsas (process) leanntanach a th' ann. Dìreach mar gum bitheadh cuid-eigin a' siubhail timcheall air an eilean gus am faic e dealbhan, ìomhaighean, beachdan, pìosan beaga de bheatha muinntir an àite agus an cuimhneachan agus am beachdan.
An-diugh cha do rinn sinn ach seinn. Bha mi fhìn a' teagasg sèist nan òran do chàch gus an gabh iad seinn còmhla ann an iomadach dòigh. Tha an rìochdaire ag iarraigh dealbh làdair airson gach òran. Mar sin bha sinn a' smaoineachadh air diofar adhbharan carson a tha rudan a' tachairt timcheall air na h-òrain.
Tha pìos ann far a bheil dithist a' tilleadh don eilean agus a' bruidhinn air na seann làithean agus air pàrlamaid nan Hiortach. Aig an aon àm chìthear an dealbh ainmeil air an screen.
Bidh feadhainn a' fanaid air cuid-eigin a tha ag iarraidh pòsadh. An-diugh dh' fheuch sinn ri seòrsa dannsa le ròpa a chruthachadh na lùib ach cha do chòrd sin ruinn.
Ach tha guthan làidir aig na cleasaichean agus sheinn sinn na h-òrain ann an dìofar dhòigh airson faighinn a-mach dè ghabhas cruthachadh leotha.
Agus aig àm lòin thàinig fear a tha an sàs leis an tèicneòlas eadar-lìn. Mhìnich e dhuinn mar a bhitheas an ceangail ag obrachadh eadar na dìofar àiteanan an Alba, anns a' Bheilg, anns an Ostair, anns an Fhraing agus anns a' Ghearmailt fhèin.
Nach mise tha toilichte gur e cleasaiche a th' annam. Chan eil sgod agam air leithid de rudan.
Bidh mi saor gus an ath Dhi- Luain airson òran eile ionnsachadh: Mo ghaol òigear a' chùil dhuinn.
Nach e tha àlainn.
Tuilleadh ri thighinn.......
Tòiseach-tòiseachaidh bidh am film ann. Chaidh a dhèanamh mar-thà ann an Hiort fhèin as t-samhradh. Chìthear na "extreme dancers" às an Fhraing a bha a' crochadh air ròpaichean bho chreagan àrda Hiort far an robh iad a' dannsa. Dannsairean treuna a th' annta gun teagamh! Agus cuideachd chìthear gun tig cuid-eigin air ais do Hiort feuch dè tha e a' cuimhneachadh mu bheatha muinntir an eilein.
Bidh am film seo - measgaichte le sreath de dh' fhilmichean beaga a chaidh a dhèanamh nuair a bhitheadh muinntir Hiort a' tighinn beò anns an eilean fhathast - ri fhaicinn air an àrd-ùrlar. Le na dealbhan a chruthaicheas sinne ann an Düsseldorf bidh sinne a' fregairt nan ìomhaighean seo. Tha corra meadhan againn: cleasachd, dannsa, seinn, ceòl, gluasad agus eile. Thig seòrsa "beachd neo cuspair ùr" bhon fhilm a tha seo agus gheibh sinne iad gus dealbh a chruthachadh - dìreach ceangail ris na tha a' tachairt anns an fhilm. Ma thòichicheas cuid-eigin air seinn ann, is ann a gheibh mise ann rann gus cumail orm leis an òran gus an tèid atharrachadh gus dealbh eile a chruthachadh. Is e seòrsa pròsas (process) leanntanach a th' ann. Dìreach mar gum bitheadh cuid-eigin a' siubhail timcheall air an eilean gus am faic e dealbhan, ìomhaighean, beachdan, pìosan beaga de bheatha muinntir an àite agus an cuimhneachan agus am beachdan.
An-diugh cha do rinn sinn ach seinn. Bha mi fhìn a' teagasg sèist nan òran do chàch gus an gabh iad seinn còmhla ann an iomadach dòigh. Tha an rìochdaire ag iarraigh dealbh làdair airson gach òran. Mar sin bha sinn a' smaoineachadh air diofar adhbharan carson a tha rudan a' tachairt timcheall air na h-òrain.
Tha pìos ann far a bheil dithist a' tilleadh don eilean agus a' bruidhinn air na seann làithean agus air pàrlamaid nan Hiortach. Aig an aon àm chìthear an dealbh ainmeil air an screen.
Bidh feadhainn a' fanaid air cuid-eigin a tha ag iarraidh pòsadh. An-diugh dh' fheuch sinn ri seòrsa dannsa le ròpa a chruthachadh na lùib ach cha do chòrd sin ruinn.
Ach tha guthan làidir aig na cleasaichean agus sheinn sinn na h-òrain ann an dìofar dhòigh airson faighinn a-mach dè ghabhas cruthachadh leotha.
Agus aig àm lòin thàinig fear a tha an sàs leis an tèicneòlas eadar-lìn. Mhìnich e dhuinn mar a bhitheas an ceangail ag obrachadh eadar na dìofar àiteanan an Alba, anns a' Bheilg, anns an Ostair, anns an Fhraing agus anns a' Ghearmailt fhèin.
Nach mise tha toilichte gur e cleasaiche a th' annam. Chan eil sgod agam air leithid de rudan.
Bidh mi saor gus an ath Dhi- Luain airson òran eile ionnsachadh: Mo ghaol òigear a' chùil dhuinn.
Nach e tha àlainn.
Tuilleadh ri thighinn.......
Montag, 14. Mai 2007
Tha an obair air toiseachadh
Nise, an-raoir thòisich an obair air an opra seo. Uill, Dhomh-sa co-dhiubh. Tha na stiùirichean anns a' Ghearmailt, Frank Schultz agus Annette Bieker air obair gus a h-uile sion ullachadh do na seinneadairean, na cleasaichean, don chòisir (fichead duine), don luchd-ciùil agus, agus, agus.....
Feasgar Di-Dòmhnaich chaidh mi fhìn gu Ionad spòrs mòr an Düsseldorf far a bheil talla-sreap. Bha againn ri ionnsachadh ciamar a sreapas tu ballaichean suas agus ciamar a leumas tu bho cheann a' bhalla mu 10 meatar sìos. Chaidh innse dhuinn gum feum sinn leum sìos mu 20 meatar anns an opra.
Dealbh làdair gus sealltainn ciamar a bhitheadh muinntir Hiort a' sreap nan creag. Ach bidh sinne uile ceangailte ri ròpa tearainteachd gus nach fheum sinn còisir ùr neo cleasaichean a bharrachd :-))
Sin Cuspair a' phròiseict ann an Düsseldorf: "a bhith a' tuiteam". Bidh sinne a' cruathachadh ìomhaighean a tha ceangailte ri bhith a' tuiteam bho chreagan, a' tuiteam ann am beatha agus a' fàgail àite. sin na bun-bheachdan air cùlaibh na h-obrach againne.
An-diugh, Di-Luain an 14mh den Cheitein, 11 sa mhadainn:
leugh sin an Libretto sa chiad uair. Sinne- sin an ceathrar chleasaichean agus an stiùiriche. Bidh mi fhìn a' seinn nan òran Gàidhlig anns an opra agus bidh mi a' teagasg sèist nan òran do chàch agus gu h-àraidh do sheinneadairean sa chòisir.
air ais an taigh mu 8 feasgar, sgìth ach tha a h-uile sìon a' tòiseachadh glè inntinneach.
Feasgar Di-Dòmhnaich chaidh mi fhìn gu Ionad spòrs mòr an Düsseldorf far a bheil talla-sreap. Bha againn ri ionnsachadh ciamar a sreapas tu ballaichean suas agus ciamar a leumas tu bho cheann a' bhalla mu 10 meatar sìos. Chaidh innse dhuinn gum feum sinn leum sìos mu 20 meatar anns an opra.
Dealbh làdair gus sealltainn ciamar a bhitheadh muinntir Hiort a' sreap nan creag. Ach bidh sinne uile ceangailte ri ròpa tearainteachd gus nach fheum sinn còisir ùr neo cleasaichean a bharrachd :-))
Sin Cuspair a' phròiseict ann an Düsseldorf: "a bhith a' tuiteam". Bidh sinne a' cruathachadh ìomhaighean a tha ceangailte ri bhith a' tuiteam bho chreagan, a' tuiteam ann am beatha agus a' fàgail àite. sin na bun-bheachdan air cùlaibh na h-obrach againne.
An-diugh, Di-Luain an 14mh den Cheitein, 11 sa mhadainn:
leugh sin an Libretto sa chiad uair. Sinne- sin an ceathrar chleasaichean agus an stiùiriche. Bidh mi fhìn a' seinn nan òran Gàidhlig anns an opra agus bidh mi a' teagasg sèist nan òran do chàch agus gu h-àraidh do sheinneadairean sa chòisir.
air ais an taigh mu 8 feasgar, sgìth ach tha a h-uile sìon a' tòiseachadh glè inntinneach.
Abonnieren
Posts (Atom)